Abstract
This publication focuses on criminological analysis of juvenile delinquency. The issue has been the subject of thorough research – and heated discussions – for years, which proves how important an issue it is. Yet, the problem of juvenile delinquency so far remains unsolved. What is of particular concern is that the increased frequency of young people turning to pathological behaviours puts psychophysical development of society in danger. Criminological studies indicate that depraved young people many often become criminal adults. Importantly, there are no wider criminological studies illustrating juvenile delinquency in a specific area of Warmian-Masurian voivodeship. It is one of the poorest areas in Poland with the highest unemployment rates and the lowest rate of economic development. The eco-nomic transformation in 1990s involved closures of state-operated farms and restructuring of state-owned industrial plants and affected areas still have high levels of poverty, unemployment and crime. Passiveness of the so-called “post-state-operated-farming-communities” and their strong demanding attitudes towards the state are serious social problems today. They are also indicated to be the source of criminal behaviour, also in the youngest members of the communities. The main research intention of this paper was to obtain a criminological characteristic of juvenile delinquents. The research was also to explain the phenomenon of juvenile delinquency. The research employed an indirect observation method consisting in analyzing official documents, namely court files of such proceedings in which a punishable offence was committed by a minor. The investigation included four court districts in the voivodeship: in Olsztyn, Iława, Giżycko and Szczytno. The choice of the district was guided by the diversity of the urban and industrial development, population size, and unemployment rate of the areas. The sample areas are thought to be representative for the whole voivodeship and the results of the study can be deemed more general and translated into wider population.
References
- Ahnsjö S., Delinquency in Girls and its Prognosis, Lund 1961.
- Auleytner J., Błaszczyk D., Problemy wychowawcze w rodzinach niepełnych [w:] A. Kurzynowski (red.), Rodzina w okresie transformacji systemowej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 1995.
- Bafia J., Problemy kryminologii. Dialektyka sytuacji kryminogennej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1978.
- Baier R., Feltes T., Kommunale Kriminalpravention, „Kriminalistik“ 1994, nr 11.
- Bałandynowicz A., Seksualność, kontrola, styl życia a skłonność kobiet do popełniania przestępstw – związek makrosystemu z przestępczością w świetle skandynawskich analiz empirycznych [w:] I. Pospiszyl, R. Szczepanik (red.), Zachowania dewiacyjne dziewcząt i kobiet, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Łódź 2007.
- Bałandynowicz A., Zapobieganie przestępczości, "Primum", Warszawa 1998.
- Batawia S. i in., Wyniki badań dalszych losów nieletnich i młodocianych recydywistów (katamnezy w 443 przypadkach), „Państwo i Prawo” 1965, nr 4, s. 556-574.
- Błachut J., Płeć a przestępczość [w:] J. Błachut, M. Szewczyk, J. Wójcikiewicz (red.), Nauka wobec przestępczości. Księga ku czci prof. T. Hanauska, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 2001.
- Braithwaite J., Crime, Shame and Reintegration, Cambridge University Press, Cambridge 1989.
- Czarnecka-Dzialuk B., Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym. Zagadnienia procesowe, Agencja Scholar, Warszawa 1993.
- Eichstaedt K., Postępowanie przed sądem w sprawach nieletnich, Difin, Warszawa 2008.
- Gajewska G., Rodzina w etiologii niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży wyznacznikiem zintegrowanej i wieloaspektowej profilaktyki wychowawczej w środowisku zamieszkania [w:] D. Rybczyńska (red.), Ciągłość i zmiana w obszarze profilaktyki społecznej, Oficyna Impuls, Kraków 2003.
- Glińska M., Asocjalność dzieci i młodzieży – alkoholizm, narkomania, przestępczość, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1991, t. 21, s.185-201.
- Glińska M., Asocjalność dzieci i młodzieży- alkoholizm, narkomania, przestępczość, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1991, t. XXI, s.185-201.
- Górecki P., Postępowanie poprawcze w sprawach nieletnich, "Lex" , Sopot-Gdańsk 1997.
- Górniak K.Z., Przestępczość nieletnich. Studium metodologiczno-empiryczne, Szczytno 1988.
- Heidensohn F., Women and Crime, Macmilian, London 1995.
- Iwanicka K., Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Zachodnie Centrum Organizacji, Zielona Góra 1999.
- Jarosz M., Problemy dezorganizacji rodziny, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1979.
- Kaczmarek T., Terenowicz A., Uciekinierzy z domów rodzicielskich (z badań przeprowadzonych w milicyjnej izbie dziecka we Wrocławiu), „Nowe Prawo” 1961, nr 7-8, s. 953-965.
- Klaus W., Dziecko przed sądem. Wymiar sprawiedliwości wobec przestępczości młodszych nieletnich, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
- Kołakowska-Przełomiec H., Nieletni sprawcy zbrodni (początki kariery przestępczej), Instytut Profilaktyki Spolecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1990.
- Kołakowska-Przełomiec H., Środowisko rodzinne w świetle badań kryminologicznych [w:] J. Jasiński (red.), Zagadnienia przestępczości w Polsce, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1975.
- Kołakowska-Przełomiec H., Wójcik D., Selekcja nieletnich przestępców w sądach rodzinnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1990.
- Korcyl-Wolska M., Postępowanie w sprawach nieletnich w Polsce, Kantor Wydawniczy "Zakamycze", Kraków 2001.
- Kowalczyk-Jamnicka M., Wykolejenie obyczajowo – przestępcze nieletnich dziewcząt w świetle czynników osobowościowych i środowiskowych [w:] B. Urban (red.), Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
- Kunicka J., Struktura rodzin nieletnich przestępców, „Archiwum Kryminologiczne” 1939, t. III, z. 1-2.
- Łuczak E., Alkoholizm jako przejaw niedostosowania społecznego młodzieży, „Przegląd Policyjny” 1998, nr 2, s. 5-11.
- Mościcka L., Konfliktogenny układ rodziny jako stymulator zachowań dewiacyjnych [w:] L. Mościcka (red.), Rodzina a dewiacje w zachowaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1984.
- Nowak A., Sytuacja rodzinna nieletnich przestępców [w:] B. Urban (red.), Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
- Ostrihanska Z., Prognoza recydywy u nieletnich przestępców oraz wyniki badań prognostycznych 180 recydywistów w wieku 15-16 lat, „Archiwum Kryminologii” 1965, t. III, s. 121-281, https://doi.org/10.7420/AK1965C
- Ostrowska K., Agresja w szkole w świetle samoopisów uczniów, „Archiwum Kryminologii” 2003-2004, t. XXVII, s. 115-153, https://doi.org/10.7420/AK2003-2004D.
- Ostrowska K., Milewska E., Diagnozowanie psychologiczne w kryminologii. Przewodnik metodyczny, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.
- Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1969.
- Podgórecki A., Świda W., Etiologia przestępstwa [w:] W. Świda (red.), Kryminologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
- Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.
- Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
- Rau Z., Przestępczość zorganizowana w Polsce i jej zwalczanie, Zakamycze, Kraków 2002.
- Rode D., Praktyka opiniodawstwa sądowego w sprawach karnych nieletnich [w:] J. M. Stanik, L. Wolszczak (red.), Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
- Sierosławski J., Świątkiewicz G., Współczesny kontekst zagrożeń i jego rozpoznawanie na poziomie lokalnym [w:] G. Świątkiewicz (red.), Profilaktyka w środowisku lokalnym, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2002.
- Sitarczyk M., Środowisko rodzinne nieletnich sprawców zabójstw [w:] T. Rostowska, J. Rostowski (red.), Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Łódź 2006.
- Sobotkowa I., Funkcjonowanie rodziny a odporność rodzinna (badania z Republiki Czeskiej) [w]: J. M. Stanik, L. Woszczak (red.), Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
- Stattin H., Magnusson D., Reichel H., Criminal Activity at Different Ages. A Study Based on a Swedish Longitudinal Research Population, „British Journal of Criminology” 1990, t. 29, nr 4, s. 368-385.
- Stępień E., Wojcieszek K., Alkohol a polska młodzież, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1995.
- Szymańska J., Szkoła jako miejsce realizacji działań profilaktycznych [w:] G. Świątkiewicz (red.), Profilaktyka w środowisku lokalnym, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2002.
- Tyburska A., Główne tendencje w przestępczości nieletnich, „Przegląd Policyjny” 1988, nr 3-4, s. 81-104.
- Woźniakowska- Fajst D., Nieletnie. Niebezpieczne, niegrzeczne, niegroźne?, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
- Wójcik D., Środowisko rodzinne a poziom agresywności młodzieży przestępczej i nieprzestępczej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.
