Make a Submission
No. XXXII (2010)
Articles

Criminological-epistemological and gender aspects of the crime of rape

PDF (Język Polski)
  • Monika Płatek
Monika Płatek
University of Warsaw
DOI: https://doi.org/10.7420/AK2010K

Published 2010-01-01

Keywords

  • gender and crime,
  • rape

How to Cite

Płatek, M. (2010). Criminological-epistemological and gender aspects of the crime of rape. Archives of Criminology, (XXXII), 345–378. https://doi.org/10.7420/AK2010K
Copyright Notice
Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

Abstract

According to government information from November 2010, only 8% of committed sex crimes are reported in Poland. In 90% of cases, the perpetrators remain unpunished. Taking into account the statistics for 2009, 6,700 cases of sexual violence show the scale of the problem. The article tries to investigate the reasons of such situation. How does it happen that in a legal order, which since 1932 is based on extremely modern approach to the crime of rape, it remains in practice so often unpunished? The reasons of this are seen in the accepted procedure of prosecution, on the motion of the injured. This procedure results from the fact that provisions from 1932 have been accepted as they were, without a deeper reflection or analysis of the state of affairs of the time. What was acceptable in the criminological-epistemological and dogmatic perspective then, has been accepted by the legislator at present. This leaves a question why regulations from 1932 are still in force at present, with the detriment to the victims. In seeking an answer to this question, a methodology provided by feminist jurisprudence is assumed. The text also explains the very notion of feminist jurisprudence and gender analysis of law. The method allows to notice the elements earlier neglected by the law and to explain why corruption of the perpetrator reaches the victim. The development of feminist jurisprudence over the past three decades has contributed to significant enrichment of the theory of law in many countries and has led to many reforms of criminal law, including changes to the regulations concerning the rape of crime. Taking feminist criminology and feminist jurisprudence into account allows to consider the causes of placing joint responsibility for rape on a victim. It allows to demonstrate that what is hidden under the euphemism of morals and morality is also supported by laws and does not result from tradition as much as from the influence of contemporary law. The accepted procedure of prosecution of the crime is a significant element of this process. Assuming a gender perspective introduces a perspective of experiences and values essential for women to the analysis of language, evaluation and events, although it is not limited to this. The text, while analysing the determinants of regulations concerning rape, questions the basic axioms of criminal law dogma pertaining to neutrality and objectivity of criminal law. The example of regulations on rape proves that both axioms in fact sustain a loss to the benefit of the interest of the legislator who has a greater tendency to identify with a perpetrator than with a victim. The text analyses various perspectives of justifying accepted norms and indicates that higher arguments at each time serve to justify current interests. Using instruments of gender analysis of law here as well, reader’s attention is drawn to the perspective resulting from the experiences and values presented by women.

PDF (Język Polski)

References

  1. Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
  2. Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1989.
  3. Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1973.
  4. Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1987.
  5. Bafia J., Polskie prawo karne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
  6. Bednarz-Grzybek R., Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego, Lublin 2000.
  7. Blum D., Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami i mężczyznami, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000.
  8. Bojarski T., Gimbut A., Gofroń C. (red.), Prawo karne, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 1994.
  9. Bojarski T., Podręczny komentarz do kodeksu karnego, Kraków 1998.
  10. Bourdieu P., Medytacje Pascaliańskie, tłum. K. Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
  11. Bourdieu P., Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, "Oficyna Naukowa", Warszawa 2004.
  12. Bourke J., Rape a history from 1860 to the present, Virago, London 2007.
  13. Bridgeman J., Millns S., Feminist Perspectives on Law, Sweet & Maxwell, London 1998.
  14. Brownmiller S., Against Our Will, New York 1975.
  15. Bryant R.A., Harvey A.G., Zespół ostrego stresu. Teoria, pomiar, terapia, tłum. J. Suchecki, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2003.
  16. Buchała K., Ćwiąkalski Z., Szewczyk M., Zoll A., Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1994.
  17. Buchała K., Prawo karne materialne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
  18. Buchała K., Zoll A., Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna, "Zakamycze", Kraków 1998.
  19. Buchała K., Zoll A., Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna, t. 1 i 2, Zakamycze, Kraków 1999.
  20. Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 1997.
  21. Buchwald E., Transforming a rape culture, Milkweed Ed., Minneapolis 1993.
  22. Budyn-Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego, Verba, Lublin 2005.
  23. Budziński S., Wykład porównawczy prawa karnego. Część ogólna, w Drukarni Jana Jaworskiego, Warszawa 1868.
  24. Budziński S., Wykład porównawczy prawa karnego. Część szczególna, Warszawa 1883.
  25. Charlesworth H., Chinkin C., Wright S., Feminist Approach to International Law, „American Journal of International Law” t. 85, nr 4, s. 613-645.
  26. Christie N., Dogodna ilość przestępstw, tłum. M. Płatek, Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej, Warszawa 2004.
  27. Cieślak M., Polskie prawo karne – zarys systemowego ujęcia, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1990.
  28. Davies M., Unity and Diversity in Feminist Legal Theory, „Philosophy Compass” 2007, t. 2, nr 4.
  29. Domański H., Zadowolony niewolnik idzie do pracy, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1999.
  30. Drakulic S., As if I Am not there, London 2005.
  31. Dudek B., Zaburzenia po stresie traumatycznym, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
  32. Emerson T.I., Pornography and the first Amendment. A reply to Professor MacKinnon [w:] D.K. Weisberg (red.), Applications of Feminist Legal Theory to Women’s Life, Philadephia 1996.
  33. Emerson T.I., Pornography and the first Amendment. A reply to Professor MacKinnon [w:] D.K. Weisberg (ed.), Applications of Feminist Legal Theory to Women’s Life, Philadephia 1996.
  34. Falandysz L., Pokrzywdzony w prawie karnym i wiktymologii, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1980.
  35. Filar M., Przestępstwa seksualne w polskim prawie karnym, UMK, Toruń 1985.
  36. Filar M., Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym, Państwowe Wydaw. Naukowe, Toruń 1974.
  37. Filar M., W sprawie reformy przepisów dotyczących tzw. Przestępstw seksualnych, „Państwo i Prawo” 1991, nr 7.
  38. Finley L., Breaking Women’s Silence in Law: The Dilemma of the Gendered Nature of Legal Reasoning, „Notre Dame Law Review” 1989, t. 64.
  39. Frug M.J., Postmodern Legal Feminism, Routledge, London 1992.
  40. Fuszara M., Kobiety w polityce, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006.
  41. Gardocki L., Prawo karne, C. H. Beck, PWN, Warszawa 1994.
  42. Ghiglieri M., Ciemna strona człowieka, Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2001.
  43. Gilligan C., In a Different Voice. Psychological Theory and Women’s Development, Harvard University Press, Cambridge 1993.
  44. Glaser S., Mogilnicki A., Kodeks karny. Komentarz, Księgarnia Powszechna, Kraków 1934.
  45. Glaser S., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1933.
  46. Glaser S., Prawo karne – część ogólna, Warszawa 1920.
  47. Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Wydaw. Zrzeszenia Prawników Polskich. Centrum Informacji Prawno-Finansowej, Warszawa 1996.
  48. Górniok O., Hoc S., Przyjemski S.M., Kodeks karny. Komentarz. Tom III (art. 117–363), Arche, Gdańsk 1999.
  49. Górniok O., Prawo karne gospodarcze. Komentarz, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń 1997.
  50. Gubiński A., Zasady prawa karnego, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1996.
  51. Hanley S., Engendering the state: family formation and state building in Early Modern France, „French Historical Studies” 1989, t. 16, nr 1.
  52. Hayden J., In their own words. Coping with rape and sexual abuse, Hot Press Books, Dublin 2003.
  53. Heilbrun C.G., Reinventing Womanhood, Norton & Company, New York 1979.
  54. Hein H., Women’s place and the aesthetics in feminist theory [w:] J. Brach-Czaina (red.), Primum philosophari. Księga pamiątkowa Stefanowi Morawskiemu ofiarowana, Oficyna Naukowa, Warszawa 1993.
  55. Herman J.L., Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 1998.
  56. Herman J.L., Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000.
  57. Herman J.L., Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, tłum. A. Kacmajor, M. Kacmajor, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 1998.
  58. Hube R., Ogólne zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830.
  59. Jamontt J., Rappaport E.S., Kodeks karny r. 1932, Wydaw. "Bibljoteka Prawnicza", Warszawa 1932.
  60. Kaczmarek T., O pozytywnej prewencji ogólnej w ujęciu projektu kodeksu karnego [w:] Rozważania o przestępstwie i karze. Wybór prac z okresu 40-lecia naukowej twórczości, "Kodeks", Warszawa 2006.
  61. Kalitowski M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz. Tom II (art. 32–116), Arche, Gdańsk 1999.
  62. Kelsen H., Czistyje prawoznastwo: problema sprawiedliwosti, tłum O. Mokrowolskij, Kiev 2004.
  63. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, "Wiedza Powszechna", Warszawa 1988.
  64. Kretschmer E., Ludzie genialni, tłum. P. Hulka- Laskowski, Dzwon, Warszawa 1934.
  65. Kruczyński W., Droździak P., Zawsze bezpieczna. Aspekty samoobrony kobiet, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
  66. Krzymuski E., System prawa karnego, Nakład Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków 1921.
  67. Krzymuski E., Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austryackiego, t. I i II, wyd. III, Księgarnia Leona Frommera, Kraków 1911.
  68. Krzymuski E., Zarys ogólnych instytucyi prawa karnego, Księgarnia Leona Frommera, Kraków 1918.
  69. Kunicka-Michalska B., Wojciechowska J., Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia, wolności seksualnej i obyczajowości oraz czci i nietykalności cielesnej, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2001.
  70. Kurzawa A., Gwałt w polskim prawie na tle strasburskiego orzeczenia przeciw Bułgarii, „Prawo i Płeć” 2005, nr 2.
  71. Lernell L., Przestępczość seksualna. Zagadnienia prawne i kryminologiczne [w:] K. Imieliński (red.), Seksuologia społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
  72. Lernell L., Wykład prawa karnego – część ogólna, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1961.
  73. Leszczyński J., Przestępstwo zgwałcenia w Polsce, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1973.
  74. Łętowska E., Czy takie zwierzę istnieje albo istnieć powinno: trzy uwagi o feministycznej (gender) perspektywie w prawoznawstwie [w:] A. Kidyba, R. Skubisz (red.), Współczesne problemy prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak- Niedzielskiej, Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków 2007.
  75. Łętowska E., Genderowa perspektywa ochrony praw kobiet we współczesnym świecie (uwagi o metodzie), [w:] L. Bryzik (red.), Ochrona Praw Kobiet, Warszawa 2010.
  76. Maciejowski F., Wykład prawa karnego w ogólności, w Druk. Rządowéj przy Kom. Rząd. Sprawiedliwości, Warszawa 1848.
  77. MacKinnon C.A., Dworkin A., In Harm’s Way. The Pornography Civil Rights Hearings, Harvard University Press, London 1997.
  78. Mackinnon C.A., Rape on Coercion and Consent, [w:] D.K. Weisberg (red.), Applications of Feminist Legal Theory to Women’s Life, Philadephia 1996.
  79. MacKinnon C.A., Reflections on Sex Equality under Law, „The Yale Law Journal” 1991, t. 100, nr 5.
  80. MacKinnon C.A., Toward Feminist Jurisprudence, „Stanford Law Review” 1982, t. 34, nr 3.
  81. Mackinnon C.A., Towards a Feminist Theory of the State, Harvard Univ. Press, London 1989.
  82. MacKinnon C.A., Towards Feminist Jurisprudence, „Stanford Law Review” 1982, t. 34, nr 3.
  83. Majewska E., Feministki o prawie, płci i seksualności [w:] J. Kochan, A. Koś (red.), Feminizm i radykalizm, Wydawnictwo z Naszej Strony, Szczecin 2007.
  84. Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, wyd. IV, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1935.
  85. Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1932.
  86. Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Lwów 1938.
  87. Makarewicz J., Polskie prawo karne – część ogólna, Książnica Polska, Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów-Warszawa, 1919.
  88. Makarewicz J., Prawo karne ogólne, Leon Frommer, Kraków 1914.
  89. Makarewicz J., Prawo karne. Wykład porównawczy, Książnica Polska, Lwów-Warszawa 1924.
  90. Makarewicz J., Przebudowa społeczna, Książnica Polska T-wa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów 1923.
  91. Makarewicz J., Wstęp do filozofii prawa karnego, tłum. K. Jakubów, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.
  92. Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1933.
  93. Makowski W., Prawo karne. Część ogólna, nakł. Gebethnera i Wolffa, Warszawa-Lublin-Łódź-Poznań-Kraków 1920.
  94. Makowski W., Prawo karne. O przestępstwach w szczególności, nakł. Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1924.
  95. Marek A. (red.), Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
  96. Marek A., Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, Warszawa 1999.
  97. Marek A., Komentarz do kodeksu karnego. Część szczególna, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 2000.
  98. Marek A., Podstawy prawa karnego i prawa wykroczeń. Skrypt dla studentów administracji, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń 1997.
  99. Marek A., Prawo karne – część ogólna, Branta, Bydgoszcz 1992.
  100. Marek A., Prawo karne w pytaniach i odpowiedziach, TNOIK "Dom Organizatora", Toruń 1996.
  101. Marek A., Prawo karne, Wydaw. C. H. Beck, Warszawa 2000.
  102. Marek A., Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, C. H. Beck, Warszawa 1997.
  103. Michnikowska A., Doktryna feminizmu wobec praw człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, t. XIII, s. 36-57.
  104. Minda G., Postmodern Legal Movements. Law and jurisprudence at Century’s End, New York University Press, New York 1995.
  105. Mizielińska J., Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Warszawa 2006.
  106. Mogilnicki A., Ogólne zasady prawa, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1919.
  107. Morawski L., Co może dać nauce prawa postmodernizm, TNOiK "Dom Organizatora", Toruń 2001.
  108. Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, LexisNexis, Warszawa 2005.
  109. Morrison T., Feminist Legal Scholarship on Rape: a Maturing Look at Violence Against Women, „William and Mary Journal of Women and the Law” 1995, t. 2, nr 1, s. 35-49.
  110. Murzynowski A., Refleksje na temat kształtu procedury karnej XXI wieku, „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 7-8.
  111. Namysłowska B., Dietrich M., Prawo karne. Część ogólna, C. H. Beck, Warszawa 1998.
  112. Nisenson J., Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach z komentarzem i orzecznictwem Sądu Najwyższego do dnia 30 listopada 1934 r., Nakładem Gazety Administracji i Policji Państwowej, Warszawa 1935.
  113. Nowakowska U., Jabłońska M., Kobiety w Polsce, Fundacja Centrum Praw Kobiet, Warszawa 2003.
  114. Nussbaum M., On Moral Progress. Response to Richard Rorty, „The University of Chicago Law Review” 2007, t. 74, nr 3.
  115. Oksanen S., Oczyszczenie, tłum. S. Musielak, Świat Książki, Warszawa 2010.
  116. Olsen F. (red.), Feminist legal theory, Aldershot, Dartmouth 1995.
  117. Ortner S.B., Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak „natura” do „kultury” [w:] T. Hołówka (red. i tłum.), Nikt nie rodzi się kobietą, Czytelnik, Warszawa 1982.
  118. Pascal B., Myśli, tłum. T. Boy-Żeleński, Kraków 1983.
  119. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego i prawa o wykroczeniach, Leon Frommer, Kraków 1936.
  120. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, Leon Frommer, Kraków 1933.
  121. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, Leon Frommer, Kraków 1936.
  122. Płatek M., Czytając J. Schulhofera „Niechciany seks”. Cywilizacja zastraszenia i fiasko prawa, „Mediator” 2000, nr 15.
  123. Płatek M., Gwałt, przestępstwo w cieniu Temidy [w:] L. Gardocki, M. Królikowski, A. Walczak-Żochowska (red.), Gaudium In litteris Est, Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Genowefie Rejman, Liber, Warszawa 2005.
  124. Płatek M., Prawnokarna ochrona praw kobiet [w:] Lena Bryzik (red.), Ochrona praw kobiet we współczesnym świecie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010.
  125. Pławski S., Prawo karne (w zarysie). Część 1, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1965.
  126. Pławski S., Prawo karne (w zarysie). Część 2, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1966.
  127. Pławski S., Prawo karne (w zarysie). Część 3, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1968.
  128. Pollen L., The rape of Sita, London 2001.
  129. Popławski H., Podstawy prawa karnego, UG, Gdańsk 1980.
  130. Rappaport E., Rys zasad prawa karnego materjalnego, Skład Główny w Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1920.
  131. Ratajczak A. (red.), Zarys prawa karnego. Zagadnienia wstępne i nauka o ustawie karnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1971.
  132. Rawls J., Teoria sprawiedliwości, tłum. J. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1994.
  133. Regan L., Kelly L., Rape. Still forgotten issue, Child and Woman Abuse Studies Unit, London Metropolitan University [for] Rape Crisis Network Europe, London 2003.
  134. Reinhold S., Zarys prawa karnego, obowiązującego na ziemiach polskich. Część ogólna, nakładem Księgarni J. Czerneckiego, Warszawa-Kraków 1920.
  135. Rejman G. (red.), Komentarz do kodeksu karnego, Część ogólna, C.H. BECK, Warszawa 1999.
  136. Ridley M., O pochodzeniu cnoty, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2000.
  137. Salter A., Pokonywanie traumy, "Media Rodzina", Poznań 2003.
  138. Scale A., The emergence of feminist Jurisprudence, „The Yale Law Journal” 1986, t. 95, nr 7.
  139. Scales A.S., The Emergence of Feminist Jurisprudence. An Essay, „The Yale Journal” 1986, t. 95, nr 7.
  140. Schulhofer S., Unwanted Sex. The culture of intimidation and the failure of law, Harvard University Press, London 1998.
  141. Sebold A., Szczęściara, tłum. M. Grabowska, Albatros - Andrzej Kuryłowicz, Warszawa 2004.
  142. Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M., Atlas Przestępczości w Polsce, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
  143. Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach. Komentarz, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1958.
  144. Smith M.D., Encyclopedia of Rape, Greenwood Press, London 2004.
  145. Starowicz L., Przemoc seksualna, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 1992.
  146. Stępień K., Przestępstwo zgwałcenia w świetle orzecznictwa, Studio STO, Bielsko Biała 2000.
  147. Sunstein C.R., Feminism and Legal Theory, „Harvard Law Review” 1988, t. 101, nr 4.
  148. Surkont M., Prawo karne. Podręcznik dla studentów administracji, "Lex", Sopot 1998.
  149. Szafrański M., Jak dzisiejsza psychologia społeczna radzi sobie z problematyką płci, „Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych” 2003, nr 1.
  150. Szczuka K., Milczenie owieczek, rzecz o aborcji, Wydaw. W.A.B., Warszawa 2004.
  151. Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne – część ogólna, Gebethner i Wolff, Warszawa 1946.
  152. Śliwiński S., Prawo karne materialne – część szczególna, Akademicka Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1948.
  153. Śliwowski J., Prawo karne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
  154. Świda W., Prawo karne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
  155. Tomaszewska L., …jeśli jesteś ofiarą gwałtu. Poradnik dla kobiet, Centrum Praw Kobiet, Warszawa 2001.
  156. Vigarello G., Histoire du viol, XVI–XX siècle, Editions Du Seuil, Paris 1998.
  157. Vigarello G., Historia gwałtu, tłum. A. Leyk, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
  158. Warylewski J., Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2001.
  159. Warylewski J., Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej [w:] A. Wąsek (red.), Kodeks Karny, część szczególna. T. 1, Komentarz do artykułów 117–221, C. H. Beck, Warszawa 2006.
  160. Waszczyński J. (red.), Prawo karne w zarysie. Nauka o ustawie karnej i przestępstwie, Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1992.
  161. Wąsek A. (red.), Kodeks karny, część szczególna, tom I, Komentarz do artykułów 117–221, 3 wydanie, C. H. Beck, Warszawa 2006.
  162. Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz. Tom I (art. 1–31), Wydawnictwo Arche, Gdańsk 1999.
  163. West R., Jurisprudence and gender, „The University of Chicago Law Review” 1988, t. 55, nr 1.
  164. Wieruszewski R., Zasada równouprawnienia kobiet i mężczyzn [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka, model prawny, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1991.
  165. Wojciechowski J., Kodeks karny z krótkim komentarzem praktycznym, Doradztwo Finansowo-Organizacyjne i Prawne "Dorfin", Skierniewice 1993.
  166. Wojciechowski J., Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Librata, Warszawa 1997.
  167. Wolter W., Nauka o przestępstwie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
  168. Wolter W., Prawo karne – zarys wykładu systematycznego. Część ogólna, Gebethner i Wolff, Warszawa 1947.
  169. Wolter W., Zarys systemu prawa karnego. Część ogólna, t. I, Leon Frommer, Kraków 1933.
  170. Wolter W., Zarys systemu prawa karnego. Część ogólna, t. II, Leon Frommer, Kraków 1934.
  171. Wrangham R., Peterson D., Demoniczne samce. Małpy człekokształtne i źródła ludzkiej przemocy, Państ. Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999.
  172. Wróbel W., Zoll A., Prawo karne, część ogólna, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2010.
  173. Yoder J., Rethinking tokenism: looking beyond number, „Gender and Society” 1991, t. 5, nr 2.
  174. Zielińska E., Nowicka W., Zdrowie kobiet w Polsce [w:] J. Piotrowska, A. Grzybek (red.), Kobiety dla Polski, Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989-2009. Raport, Fundacja Feminoteka, Warszawa 2009.
  175. Zilli L., The Crime of Rape in the Case Law of the Strasbourg Institutions, „Criminal Law Forum” 2002, nr 13.
  176. Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117-277 Kodeksu karnego, Zakamycze, Kraków 1999.
  177. Zoll A., Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna, t. 1, Zakamycze, Kraków 1999.
  178. Zoll A., Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna, t. 2, Zakamycze, Kraków 1999.