Abstract
A series of mysterious deaths in prisons made the issue of persecution organs functioning, but first and foremost question the effectiveness of controls within the prison system, returned to the newspapers’ headines. In the large part the debate has been concerned with the safety of persons who may have important information regarding ongoing criminal proceedings. Opinions are divergent, and their authors often refer back to fundamental issues. The most important and arousing the strongest emotions ones among them are as follows: where is the limit of permitted prision isolation, and how should the special units for specific categories of offenders operate? The presented study is the result of research entitled “Wstępna ocena funkcjonowania oddziałów dla więźniów niebezpiecznych” (“Introductory assessment of wards for particularly dangerous criminals”) which I carried out in 2007-2008. In the research, I examined the subject of the borders of the prison isolation, with particular emphasis on the effects of its escalation, for those who are the subjects, and for those who are executors of enhanced isolation alike. The research consisted of 10 case studies carried out on prisoners, who stayed in the special prison units with a very high degree of isolation for the longest time. Their period of stay ranged from 7 to 14 years. Penitentiary records of these individuals and the material gathered during the in-depth interviews were analysed. In addition to the presentation of the data collected during the research also contains an attempt to present a useful analytic scheme to describe and understand the functioning of this segment of the prison system, which is responsible for the isolation and control of the most dangerous criminal offenders and the most recalcitrant prisoners. The unit analysed was, so-called N ward, treated as an element of the prison culture and culture in general. The primary data source is the materials and documents related to the functioning of this segment of the prison system and the awareness of individuals participating in this social phenomenon. The latter is consistent with the assumptions of humanist criminology, in which an individual experience is a key vehicle for knowledge of the culture, and the knowledge should be searched there. The essence of this approach to the study of social phenomena is a recommendation by F. Znaniecki to study it with “the humanistic factor.” The study reconstructed the origins of wards with a high degree of isolation and it systemic rationalisation. The information collected, justify the hypothesis that the system of N wards in Poland was not prepared well enough. Ultimately there are 16 branches and with over more than 400 specially protected places of imprisonment created, despite the considerable cost, only because they were presented to decision-makers as one of the key instruments to combat the organized crime.
References
- Arrigo B.A., Bullock J.L., The Psychological effects of the solitary confinement on prisoners in supermax units, „International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology” 2008, t. 52, nr 6.
- Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Wyd. Naukowa PWN, Warszawa 2005.
- Bulenda T., Musidłowski R., O więźniach niebezpiecznych w kontekście ochrony praw człowieka. Materiały z konferencji międzynarodowej poświęconej wykonywaniu kary pozbawienia wolności wobec przestępców seksualnych oraz skazanych niebezpiecznych i uzależnionych, Olszanica 2005.
- Crozier M., Friedberg E., Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa 1982.
- Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Aletheia-Spacja, Warszawa 1993.
- Keller K., Kopczuk J. (red.), Oddział penitencjarny. Nowa struktura organizacyjna jednostek penitencjarnych, OISW Białystok, Białystok 2007.
- Keller K., Skazani „niebezpieczni” a wybrane problemy praktyki penitencjarnej [w:] E. Pływaczewski (red.), Przestępczość zorganizowana: świadek koronny, terroryzm: w ujęciu praktycznym, Zakamycze, Kraków 2005.
- Kmita J., Kultura i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
- Kozaczuk F., Dylematy resocjalizacji więźniów niebezpiecznych [w:] F. Kozaczuk (red.), Optymalizacja oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce i niektórych krajach europejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.
- Krzemiński I., Symboliczny interakcjonizm i socjologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
- Kucejko J., Sytuacja prawna i faktyczna skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie do bezpieczeństwa zakładu, [w:] S. Lelental, G. B. Szczygieł (red.), X lat obowiązywania kodeksu karnego wykonawczego, Temida 2, Białystok 2009.
- Kuźma Z., Sytuacja tymczasowo aresztowanych i skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w warunkach określonych w art. 88§3 k.k.w. [w:] Biuletyn RPO Nr 42, Materiały, Stan i węzłowe problemy polskiego więziennictwa. Część IV, Warszawa 2000.
- Lelental S., Umieszczenie w ośrodku przystosowania społecznego w świetle wyników badań, Wyd. UŁ, Łódź 1990.
- Lernell L., Zarys kryminologii ogólnej, PWN, Warszawa 1978.
- Mestrovic S.G., Lorenzo R., Durkheim’s concept of anomie and the abuse at Abu Ghraib, „Journal of Classical Sociology” 2008, t. 8, nr 2.
- Misztal H., Postępowanie z więźniami niebezpiecznymi, COSSW, Kalisz 2000.
- Mokrzycki E., Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami, IFiS PAN, Warszawa 2007.
- Nowak S., Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 1985.
- Pełka-Sługocka M.D., Terapeutyczne oddziaływanie szkół zawodowych na więźniów, Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, Warszawa b.d.w.
- Potępa M., Oddziaływanie penitencjarne wobec osadzonych stwarzających poważne zagrożenie społeczne lub poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego na podstawie praktyki w Zakładzie Karnym w Rzeszowie [w:] F. Kozaczuk (red.), Optymalizacja oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce i niektórych krajach europejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.
- Rabinowicz L., Podstawy nauki o więziennictwie, Gebethner i Wolf, Warszawa 1933.
- Skorupki S., i in. (red.), Mały Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1989.
- Słownik Poprawnej Polszczyzny, PWN, Warszawa 1980.
- Świda W. (red.), Kryminologia, PWN, Warszawa 1977.
- Walczak S., Prawo Penitencjarne PRL, UW, Warszawa 1968.
- Webster’s Seventh New Collegiate Dictionary, G&S Merriam Company, Springfield 1970.
- Ziembiński Z., Logika praktyczna, PWN, Warszawa 1977.
- Znaniecki F., The Method of Sociology, Octagon Books. Inc., New York 1968.
