No. XXXVIII (2016)
Articles

Marriages Between Polish and Foreign Nationals Entered into with a View to Circumventing the Law on the Legalization of Residence

Witold Klaus
Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences, Department of Criminology

Published 2016-01-01

Keywords

  • marriages,
  • foreign nationals,
  • legalization of residence,
  • criminology

How to Cite

Klaus, W. (2016). Marriages Between Polish and Foreign Nationals Entered into with a View to Circumventing the Law on the Legalization of Residence. Archives of Criminology, (XXXVIII), 269–319. https://doi.org/10.7420/AK2016L

Abstract

In a changing and increasingly globalized world, in which migration is on the rise, more and more frequently marriages are being entered into between people of different nationalities, and also, often enough, of different confession or ethnicity. Many scholars claim that the widespread nature of this phenomenon may, in fact, attest to a high level of integration of the migrants into the society and their resultant social acceptance. On the other hand, various studies reveal that in numerous societies mixed marriages are not generally approved of. Marriage may be perceived very differently, depending on the actual perspective or an approach opted for when putting it under closer scrutiny. For some, its key component will consist in the relationship between two individuals forming it, others will be happy to see rather as a primary building block of a society, a kind of social nucleus, others still, first and foremost in business terms. Finally, marriage may also be looked upon as a means of controlling and oppressing women. In different domains of the law, the institution of marriage is bound to be perceived very differently. In terms of immigration law, marriage is perceived first and foremost as an instrument for the legalization of a foreign national’s residence in another country. Marriage may also be looked upon as a certain source of risk, including that to public security. The very fact of its conclusion may be considered a criminal offence, e.g. in the case of forcing someone into entering into such a relationship. A number of countries face a recognized problem of the so-called forced marriages. In terms of immigration law, the problem consists in making an instrumental use of the institution of marriage in order to legalize one’s residence in the country. This is referred to as a marriage of convenience, or paper marriage, fictitious union, sometimes also referred to as fake marriage. Under Polish law, they are subsumed under the term “marriages contracted in order to circumvent the legislation in place,” i.e. presumably the Foreign Nationals Act. There are various definitions of virtual marriages to be found in the literature on the subject. They are referred to as relationships in which at least one of the partners contracts a marriage with no intention of pursuing true married life whatsoever. Other definitions highlight a purely instrumental use of the institution of marriage in order to achieve certain benefits, usually with a view to being granted a bona fide residence status, but also for the purpose of escaping from oppressive family relations or cultural pressures exerted by a social group to which they happen to belong. Relevant EU provisions recommend that the Member States introduce mechanisms for the monitoring of mixed marriages and make references to specific cases whereupon a fictitious marriage might well be suspected. Polish legal regulations have been duly adapted to them (provisions of Article 169, Foreign Nationals Act). The number of cases in which provincial governors agreed that a marriage had been contracted in order to circumvent the legislation in place is not high. Over 10 years, only 1,178 of such cases have been identified throughout the country, which accounted for just over 2% of all decisions on legalizing a foreign national’s residence in the country in connection with contracting a mixed marriage. The paper presents the results of a representative sample of residence legalization cases, whereupon provincial governors found marriages to have been contracted under false pretences in the period spanning 2009–2013. A total of 138 of such cases were examined. A vast majority of the surveyed marriages subsequently found to be fictitious was based on the paradigm most popular in the Polish context, i.e. a female Polish citizen marrying a foreign national (72% of cases). Most often, such marriages were contracted by Nigerian nationals, followed by Armenians, Turks, and Ukrainians. The residence in Poland of around a half of the expats might be regarded as a short-term one (as it would not last in excess of 3 years), another 25% might can be described as medium-term migrants, and the remainder, the long-term ones, since they had lived in Poland country for over 10 years. Nigerians and foreign nationals from South Asia and the Mediterranean countries did not usually spend more than three years in Poland, whereas our eastern neighbours and the Armenians tended to stay for at least 4 years, and frequently more than 10 years. A vast majority of married couples, almost 70% of all cases, first met in Poland. In 13% of the cases, they met in another EU country – usually during a longer sojourn of female Polish citizens in that country, or, in a single case, a male Polish citizen. Most foreign nationals marrying Polish women (69%) were over 26 and under 40. There were relatively few older ones, i.e. those over 40 years of age. The average age of female Polish citizens married by them was different, though, as the group of younger ones, i.e. up to 30 years of age, seemed to be dominant. The group of older women, i.e. over 50 years of age, also is quite prominent. In very few cases it was possible to determine during the residence legalization procedure that the spouses had concluded a formal agreement regarding the fictitious nature of their marriage, which would also have its financial aspect: a Polish national was due to receive money in exchange for contracting marriage to a foreign national. Such an aspect was encountered in 15 cases only, and most often the information came from a Polish national who felt cheated out of the payment of the amount originally promised to him/her. When determining the fictitious nature of a marriage, the officials were often aided by the spouses themselves – in 2/3 of the cases under investigation at the time of filing an application for the legalization of residence, they no longer lived together (although sometimes it was due to the fact that the husband still lived abroad having just applied for the right to claim residence in Poland, yet such cases were rather few, as was indicated above). Following an on-site verification whether a married couple actually lived together for the duration of the administrative proceedings, it transpired that in up to 91% of the cases they did not, including the 42 cases, when one of the spouses explicitly described the relationship as over. Polish citizenship as a ‘commodity’ has steadily grown in value in view of the attendant opportunity to obtain legal residence in other EU countries and contracting employment without the need for any permits. Hence, many people are ready to go to any lengths to obtain such a highly prized document. Consequently, the phenomenon of marriages of convenience is expected to rise. On the other hand, this particular type of motivation for contracting marriage by foreign nationals is, and most likely will remain rather hard to detect, so we might just as well acknowledge this as a hard fact of life. There will always be various ways to circumvent legal regulations. While constructing the legislation aimed at preventing fictitious marriages, it should be considered how much effort and resources we are prepared to allocate to preventive measures, to what extent they are expected to be effective (since often they are not, despite the substantial expenditures incurred), and to what extent we can afford to limit the citizens’ rights in this particular respect. When making incursions into someone’s family life and interfering with their marital relations, this is definitely an issue of paramount importance. Finally, it should be borne in mind that marriage is a kind of social contract, and that it has always been so. Marriage out of love is a relatively new concept, and related to a larger extent to a cultural fabric of the global North. In other cultures, marriage has often retained its historical character. One simply needs to acknowledge and accept it as a fact of life when shaping migration policy.

References

  1. Appadurai A., Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
  2. Beck U., Beck-Gernsheim E., Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
  3. Beck-Gernsheim E., Transnational lives, transnational marriages: a review of the evidence from migrant com-munities in Europe, „Global Networks” 2007, t. 7, nr 3.
  4. Białocerkiewicz J., Glosa do wyroku NSA z dnia 27 kwietnia 2006 r., II OSK 1142/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007, z. 2, poz. 24.
  5. Brzozowska A., Dobór małżeński i integracja imigrantów w małżeństwach mieszanych – stan badań, „CMR Working Papers” 2015, nr 81 (139).
  6. Chlebny J. (red.), Prawo o cudzoziemcach. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2006.
  7. Chlebny J., Komentarz do art. 169 u.c. [w:] J. Chlebny (red.), Ustawa o cudzoziemcach. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2015.
  8. Clark B., Richards C., The Prevention and Prohibition of Forced Marriages – a Comparative Approach, „International & Comparative Law Quarterly” 2008, t. 57, nr 3, s. 501-528.
  9. Council Resolution of 4 December 1997 on measures to be adopted on the combating of marriages of convenience, Dz.U. UE C 382 z 16.12.1997.
  10. Cunneen C., Stubbs J., Migration, Political Economy and Violence Against Women. The Post Immigration Experiences of Filipino Women in Australia [w:] J.D. Freilich, G. Newman, S.G. Shoham, M. Addad (red.), Migra-tion, Culture Conflict and Crime, Ashgate, Burlington 2002.
  11. D’Aoust A.-M., ‘Take a Chance on Me’ Premediation, Technologies of Love and Marriage Migration Management [w:] M. Geiger, A. Pécoud (red.), Disciplining the Transnational Mobility of People, Ashgate, Burlington 2013.
  12. Duszczyk M., Polska polityka imigracyjna a rynek pracy, Wydawnictwo Aspra-JR, Warszawa 2012.
  13. Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG, Dz.U. UE L 158 z 30.04.2004.
  14. Dyrektywa Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin, Dz.U. UE L 251 z 3.10.2003.
  15. Fihel A., Immigrants in Poland [w:] P. Kaczmarczyk (red.), Recent Trends in International Migration in Poland, Centre of Migration Research, Warsaw 2014.
  16. Frelak J., Korolec A., Funkcjonowanie Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w oczach imigrantów [w:] W. Klaus (red.), Przyjazny urząd. Ewaluacja funkcjonowania Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2009.
  17. Halik T., Migrancka społeczność Wietnamczyków w Polsce w świetle polityki państwa i ocen społecznych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.
  18. Halik T., Nowicka E., Wietnamczycy w Polsce. Integracja czy izolacja?, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2002.
  19. Iglicka K., Gmaj K., Bąbiak I., Integracja imigrantek – żon polskich obywateli. Wyniki badań i rekomendacje, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
  20. Kępińska E., Mechanizmy migracji osiedleńczych na przykładzie małżeństw polsko-ukraińskich, „Prace Migracyjne” 2001, nr 40, http://www.migracje.uw.edu.pl/publ/401/ [dostęp: 20.01.2016].
  21. Klaus W. (red.), Ziemia obiecana? Warunki pracy cudzoziemców w Polsce, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2011.
  22. Klaus W., Przemoc wobec migrantek przymusowych w Polsce – charakterystyka zjawiska [w:] W. Klaus (red.), Bezpieczny dom? Przemoc fizyczna i symboliczna wobec uchodźczyń i uchodźców, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2014.
  23. Klaus W., Woźniakowska-Fajst D., Przestępstwo nielegalnego przekroczenia granicy w ujęciu historycznym, teoretycznym i praktycznym, „Archiwum Kryminologii” 2015, t. XXXVII, s. 191-222, https://doi.org/10.7420/AK2015F.
  24. Kościółek J. (red.), Cudzoziemcy w Krakowie. Monitoring krakowskich instytucji publicznych pod kątem ich dostosowania do potrzeb obcokrajowców mieszkających w Krakowie lub go odwiedzających. Raport, Kraków 2011.
  25. Kowalczuk K., Przybysze z bliska i daleka, czyli o imigrantach w Polsce, „Komunikat z badań CBOS” 2015.
  26. Kubicki P., Arabowie żyjący w związkach mieszanych z Polkami. Szanse i bariery dla integracji społecznej [w:] A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce – mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
  27. Lanzieri G., Mixed Marriages in Europe, 1990-2010 [w:] D.-S. Kim (red.), Cross-Border Marriage. Global Trends and Diversity, The Korea Institute for Health and Social Affairs, Seoul 2012.
  28. Menjívar C., Salcido O., Immigrant women and domestic violence. Common Experiences in Different Countries, „Gender & Society” 2002, t. 16, nr 6.
  29. Misuse of the Right to Family Reunification. Marriages of convenience and false declarations of parenthood, European Migration Network, Luxembourg 2012, http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/networks/european_migration_network/reports/docs/emn-studies/family-reunification/0a_emn_misuse_family_reunification_study_publication_bf_en.pdf [dostęp: 10.06.2016].
  30. Nadużywanie prawa do łączenia rodzin w Polsce. Fikcyjne małżeństwa oraz fałszywe deklaracje ojcostwa. Raport przygotowany przez Krajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej w Polsce, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2012.
  31. Neveu Kringelbach H., ‘Mixed marriage’, citizenship and the policing of intimacy in contemporary France, University of Oxford, Oxford 2013.
  32. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 września 2011 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o cudzoziemcach, Dz.U. 2011 Nr 264, poz. 1573 z późn. zm.
  33. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U 2012, poz. 680 z późn. zm.
  34. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 września 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, Dz.U. 2014, poz. 1525 z późn. zm.
  35. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o cudzoziemcach, Dz.U. 2016, poz. 1990 z późn. zm.
  36. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 grudnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, Dz.U. 2016, poz. 23 z późn. zm.
  37. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks karny, Dz.U. 2016, poz. 1137 z późn. zm.
  38. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. 2015, poz. 2082 z późn. zm.
  39. Perkowska M., Prawne i kryminologiczne aspekty abolicji dla cudzoziemców, „Państwo i Prawo” 2015, z. 4, s. 33-49.
  40. Perkowska M., Przestępczość graniczna cudzoziemców, C.H. Beck, Warszawa 2013.
  41. Raj A., Silverman J., Violence Against Immigrant Women. The Roles of Culture, Context, and Legal Immigrant Status on Intimate Partner Violence, „Violence Against Women” 2002, t. 8, nr 3.
  42. Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2009 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Warszawa 2010.
  43. Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2014 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2015.
  44. Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce. 2013, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa 2014.
  45. Raport Polskiej Służby Konsularnej za 2011 rok, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2012.
  46. Raport Polskiej Służby Konsularnej za 2012 rok, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2013.
  47. Rude-Antoine E., Forced marriages in Council of Europe member states. A comparative study of legislation and political initiatives, Council of Europe, Strasbourg 2005.
  48. Stryjewski R., Integracja społeczna i gospodarcza imigrantów wyznania muzułmańskiego w Polsce. Raport z badań, Fundacja „Ocalenie”, Warszawa 2012.
  49. Szymańska-Matusiewicz G., Funkcjonowanie Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w oczach cudzoziemców [w:] N. Klorek, W. Klaus (red.), Przyjaźniejszy urząd? Ewaluacja funkcjonowania Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w 2012 roku, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa 2013.
  50. Ustawa z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2007 Nr 120, poz. 818.
  51. Warat M., Instytucjonalne ograniczenia czy stereotypy? Migrantki, urzędnicy i kultura biurokracji, [w:] K. Slany (red.), Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
  52. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 września 2014 r., II OSK 719/13, niepublikowany.
  53. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 kwietnia 2006 r., II OSK 1142/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007, z. 2, poz. 24.
  54. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 października 2012 r., II OSK 2038/11, niepublikowany.
  55. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Metock i in. C-127/08, „European Court Reports” 2008, I-06241.
  56. Ząbek M., Biali i Czarni. Postawy Polaków wobec Afryki i Afrykanów, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007.